Kali

Of een morbide preoccupatie met de dood inherent is aan de vroege adolescentie, kan ik moeilijk goed onderbouwd beweren, maar gezegd is het hierbij. Naar mijn mening is de adolescentie de periode, waarin de persoonlijkheid een vaste structuur krijgt, met als bijproduct een groter bewustzijn van de vergankelijkheid. Jongeren willen dit laatste vaak ontkennen en verdringen door stoer te gaan roken en bovenmatig te drinken of/en te experimenteren met drugs om te tonen, dat de dood hen in de bloem van hun leven geen enkele angst kan aanjagen. Wat de onvolgroeidheid van hun hersenstructuur pijnlijk blootlegt.

Uit eigen oude schoenendoos twee prenten, gekopieerd uit mijn schoolagenda van 1968, van welke kunstkliederijen psychiaters zoals Sigmund ongetwijfeld zullen beweren, waar ik dit stukje mee begonnen ben: ‘morbide preoccupatie met de dood.’ Bij de linker afbeelding enkele details: Linksonder zien we een monnik, wellicht de Boeddha, mediterend op een steen en toegesproken door de duivel. Denken aan de kruisdood van Christus heeft een eigen schets gekregen. De rechter prent toont bovenin een zelfportret. Het grafschrift doet merkwaardig aan. Indien de overledene spreekt, had hij beter kunnen zeggen: ‘Ik was ik,’ in plaats van de tegenwoordige tijd te gebruiken.

De tijd verslindt alles, ook onze jeugd. Er rest slechts het graf der herinnering, dat weldra ook vervalt tot element van de verzameling ‘compleet vergeten.’ Gesymboliseerd wordt deze onontkoombare tocht naar het einde door Kali, bij de Hindoes de godin van Tijd, Schepping, Vernietiging en Macht. Aan deze veel aanbeden en geëerde dame moest ik denken, toen ik het plaatje helemaal boven gemaakt had. Op dezelfde dag heb ik ook een Queen of the Night gemaakt, die wel wat weg heeft van Kali, de zwarte godin, die volgens Wikipedia Parvati in haar meest angstwekkende vorm is: ‘Haar tong hangt, zwart van het bloed, uit haar mond en ze draagt mensenschedels om haar nek.
Zij is de enige godin waaraan bloed geofferd wordt.’ Rechts tot slot ‘Sandrace’, ook uit de agenda van 1968, als zinnebeeld van het menselijk leven, dat een race van kribbe naar graf is.