Een accumulatie van futiele rampspoedjes en schijnbaar onschuldige technische tekortkomingen leidt soms tot een disproportioneel gevolg: de catastrofe.
Inferieure klinknagels in de Titanic (of weggemoffelde brandschade vlak voor de maagdentrip?), metaalmoeheid bij vliegtuigramen, statische elektriciteit of een losgesschoten kabel die het einde van de zeppelin betekende. Wie kent niet deze voorbeelden? Ze staan in ons collectieve geheugen gegrift of op YouTube.
Maar het kan altijd schokkender. Het ergst is misschien wel de vlinder die in Beijing opstijgt en een orkaan of tsunami bewerkstelligt (chaostheorie). Natuurlijk zijn er op last van de autoriteiten pogingen gedaan om opstijgende vlinders systematisch uit te roeien. Vergeefs, men kon niet voorkomen, dat wervelstormen, aardbevingen of overweldigende vloedgolven bleven plaatsvinden. Gelukkig staan er in zo’n deprimerende toestand altijd weer wetenschappers op, die niet bij de driedelige pakken blijven zitten treuren, maar hun vertrouwenwekkende witte jassen aanschieten. Helden, die zich niet laten ontmoedigen en pal blijven strijden voor het ideaal van een uiteindelijk volkomen controleerbare wereld. En wat zou er mis zijn met deze worst, die wij onszelf als mensheid zo graag tegen schier onmetelijke kosten voor de wijsneus hangen? Een ‘war on chaos’, dat is wat we nodig hebben. Zoals voortreffelijk verwoord door professor Joachim Sickbock: ‘Wat mij voor de geest staat is een ordelijke samenleving onder leiding van wetenschappelijk geschoolde lieden.’ Een utopische visie die ook Plato en Confucius aanhingen en die hen danig in de problemen bracht, toen zij deze uitventten in Syracuse resp. het koninkrijk Lu in China in 496 v.Chr. De toen 55 jaar oude Confucius viel in ongenade bij de edellieden van Lu door zijn dramatisch mislukte poging om de staat Lu te pacificeren via volledige ontwapening en het laten slopen van de verdedigingswerken. Na bedreiging lieten de edelen hem samen met zijn trouwe studenten Zilu (子路), Zigong (子貢) en Yan Hui (顏回) ontkomen naar de westelijke buurstaat Wei (衞). Daar werd hij korte tijd bestuursadviseur van hertog Ling (衞灵公). Maar zijn reputatie als pacifist viel slecht bij de oorlogszuchtige adel van Wei en Confucius onderging ook hier allerlei publieke vernederingen. Drie overtuigende voorbeelden van de botsing tussen studeerkamer (metafoor voor theorie) en slagveld (beeldspraak voor praktijk).
Genoeg theorie thans, de handjes en aap uit de mouwen! Tsak-tsak, pennen en blocnotes uit de bijna ondraaglijke rugtassen, mobieltjes, grafische rekenmachines en kauwgom uit, spieken en overschrijven toegestaan, want alleen het resultaat telt voor het schoolexamen mee, niet de Werdegang.
Construeer nu op basis van de gegeven informatie een coherent en waargelijkend daderprofiel. Breng de dader, desgewenst met blikseminslagen of stroomstoten tot leven
en het slachtoffer alzo, en verdien ook nog eens bonuspunten natuurkunde en biologie! Beschrijf tot slot uitputtend, door welk beroemd schilderij jouw werkstuk geïnspireerd is.
Hierbij zij opgemerkt, dat dit laatste onderdeel niet beschouwd mag worden als een oproep tot vrije inventie. U dient degelijk gefundeerd te argumenteren. Het logboek van uw werkzaamheden zal op dit punt streng gecontroleerd worden, daar de eindbeoordeling van uw werkstuk door de schoolmeester in maximale mate afhangt van de uitwerking van bedoeld onderdeel. Dispensatie is mogelijk, indien u op overtuigende wijze een film of ander kunstwerk tot inspiratiebron hebt gebombardeerd, maar de brokstukken dienen in dat geval nog voldoende traceerbaar en identificeerbaar te zijn.